کمپرسور وسیله ای است که با دریافت کار محوری توسط یک عامل محرک یک سیال ( گاز یا مایع ) را فشرده می کند.کمپرسورها در کولرهای گازی ، انواع چیلرها، داکت اسپلیت ، مینی چیلر، اسپلیت مرکزی و … وجود دارند. اگر سیال مایع باشد به آن پمپ می گویند. پمپ و کمپرسور در واقع به ذرات سیال انرژی می دهند که این انرژی می تواند به صورت انرژی پتانسیل فشاری (فشار سیال) یا انرژی پتانسیل گرانشی (ناشی از تغییر ارتفاع سیال) و یا انرژی جنبشی (افزایش سرعت و دبی سیال) ذخیره شود
کمپرسورهای کولر گازی به سه دسته تقسیم می شوند
کمپرسورهای پیستونی ( رفت و برگشتی )
کمپرسورهای روتاری
کمپرسورهای اسکرال
کمپرسورهای پیستونی
از یک پیستون که داخل سیلندر است برای فشرده کردن مبرد استفاده می کند .
عملکردی مشابه سیلندر و پیستون خودرو داشته که با هر بار رفت و برگشت پیستون مقداری از گاز مبرد موجود در محفظه کمپرسور به داخل سیلندر مکیده شده و تحت تراکم قرار گرفته و با فشار به داخل سیستم هدایت می شود. موارد مصرف در جاهای گرم مثل مناطق مرکزی و جنوبی ایران است. ظرفیت این کمپرسورها معمولا بین ۱۸۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰ بی تی یو ( BTU ) است و عیب اصلی آنها تولید صدای زیاد است . به کمپرسورهای پیستونی ، کمپرسورهای رفت و برگشتی نیز میگویند .
مزایا و معایب کمپرسور پیستونی
کمپرسور پیستونی (رفت و برگشتی) قدیمیترین و رایجترین نوع کمپرسور در کولرهای گازی است. از مهمترین مزایای این نوع کمپرسورها میتوان به قیمت مناسب و قابلیت تعمیر آسان آن اشاره کرد. همچنین مصرف برق بالا، لرزش و سر و صدای زیاد و طول عمر پایین نسبت به سایر انواع کمپرسورها از معایب کمپرسور پیستونی است.
کمپرسورهای روتاری
کمپرسورهای روتاری دارای مکانیزم جابجایی مثبت و از نوع چرخشی هستند . معمولا در جاهایی که حجم فشار و هوا بالا است از کمپرسورهای روتاری به جای پیستونی استفاده میشود . در این نوع کمپرسور ها با گردش ۳۶۰ درجه ای تیغه ها عمل مکش و کمپرس ماده مبرد انجام می گیرد، بدین ترتیب که وقتی گاز از دریچه ورودی وارد کمپرسور می شود ، در اثر چرخش تیغه ها و برخورد پره ها با گاز آن را با فشار به سوی لوله های خروجی هدایت می کند. موارد مصرف فلات غربی، شمال غربی و شمال ایران است.کمپرسورهای روتاری نسبت به کمپرسورهای پیستونی مصرف برق کمتری داشته و صدای حاصل از کارکرد آنها نیز کمتر است و در مجموع راندمان بالاتری نسبت به کمپرسورهای پیستونی دارند. کمپرسورهای روتاری را با ظرفیت های ۷۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰ بی تی یو ( BTU ) تولید میکنند. کولر گازی دارای کمپرسورهای روتاری صدا کمتر تولید میکنند و مصرف بهینه تری دارند .
مزایا و معایب کمپرسور روتاری
کمپرسور روتاری که به کمپرسور دوار نیز معروف است، به دلیل عملکرد روانتر و سر و صدای کمتر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. همچنین نسبت به کمپرسور پیستونی مصرف برق کمتری دارد. لرزش کمتر و طول عمر بیشتر نیز از دیگر مزایای کمپرسور روتاری به شمار میرود. از مهمترین معایب آن نیز میتوان به ظرفیت پایینتر، قیمت بالاتر نسبت به کمپرسور پیستونی و نیاز به روغنکاری دورهای آن اشاره کرد.
کمپرسورهای اسکرال
به این نوع کمپرسورهای مارپیچی نیز گفته میشود . حرکت مخالف دو مارپیچ داخلی سبب فشرده شدن گاز میشود. بدین صورت که یکی از مارپیچ ها ثابت و دیگری متحرک می باشد و حرکت حلزون متحرک سبب فشرده شدن گاز میشود . نوع دیگری از کمپرسورهای مورد مصرف در کولر های گازی می باشند که معمولاً در ظرفیت های بالا مورد استفاده قرار می گیرند مکانیزم داخلی این کمپرسور ها از دو قطعه حلزونی شکل تشکیل شده که یکی ثابت و دیگری متحرک می باشد که حرکت حلزون متحرک باعث فشرده شدن گاز بین این دو شده و فشار لازم را در خروجی ایجاد می نماید. از مهمترین مزایای این کمپرسور ها راندمان بالا صدای کم و طول عمر زیاد آن می باشد ،کولر گازی ایرانی دارای این قابلیت قیمت پائین تری دارندولی نوع خارجی آن، قیمت بسیار بالاتری نسبت به سایر کمپرسورها دارند
مزایا و معایب کمپرسور اسکرال
کمپرسور اسکرال به دلیل راندمان بالا و صدای بسیار کم، در کولرهای گازی پیشرفته و لوکس مورد استفاده قرار میگیرد و از ظرفیت 30000 به بالا تولید میشوند. این نوع کمپرسورها دارای مصرف برق بسیار پایین، لرزش کم و طول عمر بسیار بالایی هستند. از طرف دیگر قیمت بسیار بالا و نیاز به تکنسین متخصص برای نصب و تعمیرات نیز از جمله معایب آن است
قدرت کمپرسور در کولر گازی با چه واحدی اندازهگیری میشود
واحد اندازهگیری قدرت کمپرسور در کولر گازی BTU (British Thermal Unit) یا BTU/h (Btu per hour) است.BTU واحد سنجش انرژی گرمایی در سیستمهای امپریالیستی میباشد. Btu/h نشاندهنده میزان گرمایی است که کمپرسور میتواند در یک ساعت از بین ببرد.
معمولا قدرت کمپرسور کولرهای گازی با عبارت “چند هزار“ مشخص میشود که به ظرفیت سرمایشی آن دستگاه اشاره دارد.
برای مثال:
- کولر گازی 9000: کمپرسور آن 9000 BTU/h ظرفیت دارد.
- کولر گازی 18000: کمپرسور آن 18000 BTU/h ظرفیت دارد.
انتخاب نوع کمپرسور کولر گازی با توجه به شرایط آب و هوایی
انتخاب نوع کمپرسور کولر گازی با توجه به شرایط آب و هوایی از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا هر نوع کمپرسور برای بازه دمایی خاصی طراحی شده و در صورت عدم انتخاب مناسب، کارایی دستگاه کاهش یافته و مصرف برق افزایش مییابد. به طور کلی بر حسب شرایط آب و هوایی سه نوع کمپرسور کولر گازی در بازار موجود است: کلاس T1، T2 و T3.
- کلاس T1: برای مناطق معتدل با دمای حداکثر 47 درجه سانتیگراد مناسب است.
- کلاس T2: برای مناطق سردسیری با دمای حداکثر 35 درجه سانتیگراد مناسب است.
- کلاس T3: برای مناطق بسیار گرم با دمای حداکثر 55 درجه سانتیگراد مناسب است.
هنگام خرید کولر گازی، باید به برچسب کلاس آب و هوایی آن توجه کنید و مطمئن شوید که برای منطقه شما مناسب است.
- اگر در مناطق معتدل مانند تهران، کرج و شمال ایران زندگی میکنید، کولر گازی کلاس T1 گزینه مناسبی برای شماست.
- اگر در مناطق گرمسیری و کویری ایران مانند اهواز، زاهدان و یزد زندگی میکنید، کولرهای گازی کلاس T3 مناسبترین گزینه برای شماست.
- اگر در مناطق سردسیری و کوهستانی زندگی میکنید، کولر گازی کلاس T2 انتخاب مناسبی است.
با توجه به شرایط آب و هوایی ایران، اکثر کولرهای گازی موجود در بازار در کلاس T1 و T3 هستند و کولرهای گازی کلاس T2 به ندرت یافت میشوند.
بنابراین در هنگام خرید کولر گازی حتما به کلاس آب و هوایی آن دقت کنید.
سوالات متداول:
کمپرسور موتور سنگین و موتور سبک چه فرقی با هم دارند.
به کمپرسورهای کلاس T1 اصطلاحا کمپرسور موتور سبک و همچنین به کمپرسورهای کلاس T3 اصطلاحا کمپرسور موتور سنگین گفته میشود.تفاوت آنها در شرایط آب و هوایی است که برای آن طراحی شدهاند.
آیا میتوان گفت بهترین کمپرسور کولر گازی کدام است؟
به طور قطع نمیتوان گفت که یک نوع کمپرسور بهترین است، زیرا انتخاب نوع کمپرسور به عوامل مختلفی مانند میزان بودجه شما، نوع کاربری و شرایط آب و هوایی محل زندگی شما بستگی دارد. به طور کلی کمپرسورهای پیستونی ارزانتر هستند، اما کمپرسورهای روتاری و اسکرال مصرف برق پایینتر و لرزش و سر و صدای کمتری دارند.
فرق موتور کولر گازی پیستونی با روتاری در چیست؟
کولرهای گازی پیستونی از موتور به اصطلاح سنگین (کلاس T3) بهره میبرند، اما کولرهای گازی روتاری از موتور به اصطلاح سبک (کلاس T1) استفاده میکنند.
فرق کمپرسور کولر گازی معمولی و اینورتر در چیست؟
کمپرسور کولر گازی معمولی و اینورتر در مکانیزم کنترل سرعت با یکدیگر فرق دارد. کولر گازی معمولی به صورت سرعت ثابت (حالت روشن/خاموش) کنترل میشود. در حالیکه کولر گازی اینورتر به صورت سرعت متغیر کنترل میشود. همین تفاوت در مکانیزم کنترل سرعت باعث مصرف برق پایینتر، سر و صدای کمتر، دوام بیشتر و خنککنندگی یکنواختتر کولرهای گازی اینورتر میشود.
اگر کمپرسور کولر گازی سوخته باشد چه علائمی دارد؟
سوختن کمپرسور یکی از مشکلات جدی در کولر گازی است و نیاز به تعویض آن توسط تکنسین متخصص دارد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، احتمال خرابی کمپرسور وجود دارد:
- کولر گازی روشن میشود، اما باد سرد تولید نمیکند.
- کولر گازی صدای غیرعادی و بلند تولید میکند.
- فیوز مربوط به کولر گازی به طور مکرر میپرد.
- کولر گازی به طور ناگهانی خاموش میشود.
در صورت مشاهده هر یک از این موارد، برای عیبیابی و تعمیر کولر گازی خود با یک تکنسین مجرب تماس بگیرید.