انتخاب بین چیلر و داکت اسپلیت به عوامل مختلفی مانند متراژ و معماری فضا، شرایط آب و هوایی و کاربری ساختمان و غیره بستگی دارد. به عنوان مثال در فضاهایی که به صورت اتاق‌بندی شده هستند، استفاده از چیلر به همراه فن کویل این امکان را به ما می‌دهد تا دمای هر اتاق را به صورت مستقل تنظیم کنیم. در حالی که چنین امکانی در سیستم تهویه مبتنی بر داکت اسپیلت وجود ندارد. اما در فضاهای یکپارچه که می‌توان دمای کل محیط را همزمان تنظیم نمود، استفاده از داکت اسپلیت به عنوان سیستم تهویه مطبوع می‌تواند گزینه بهتر و ارزان‌تری نسبت به چیلر باشد.
در ادامه این مقاله به بررسی مهمترین تفاوت‌های بین چیلر و داکت اسپلیت می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم با توجه نیاز خود مناسب‌ترین سیستم تهویه مطبوع را انتخاب کنید.
مهمترین موارد مقایسه چیلر، مینی چیلر و داکت اسپلیت
در مقایسه بین چیلر و داکت اسپلیت فاکتورهای مختلفی نقش دارند که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• قیمت
• نوع عملکرد (مستقل یا وابسته به تجهیزات جانبی)
• میزان صدای تولیدی دستگاه
• میزان تنوع ظرفیت
• برق مصرفی دستگاه
• نحوه ارتباط بین یونیت‌های داخلی و خارجی سیستم
• امکان تنظیم مستقل دمای هر اتاق مجموعه
• نوع کمپرسور و گاز مبرد
• گرمایش
در ادامه به بررسی دقیق همه این موارد می‌پردازیم.
قیمت خرید چیلر بیشتر است یا داکت اسپلیت
در هنگام خرید، قیمت تمام شده دستگاه از مهمترین موارد تاثیرگذار در تصمیم‌گیری ما است. برای اینکه بتوانیم قیمت خرید چیلر، مینی‌چیلر و داکت اسپلیت را با یکدیگر مقایسه کنیم، یک پروژه فرضی را در نظر می‌گیریم و در سه حالت قیمت تمام شده تجهیزات مورد نیاز برای سیستم تهویه آن را مورد بررسی و مقایسه قرار می‌دهیم. قیمت‌هایی که در ادامه آورده می‌شوند، تقریبی بوده و صرفا برای مقایسه در نظر گرفته شده‌اند (قیمت‌ها متوسط قیمت بازار در هنگام نوشتن این مطلب می‌باشند).
مشخصات پروژه فرضی:
- آپارتمان 7 طبقه
- هر طبقه دارای دو واحد مسکونی 220 متری (5 اتاق خواب، یک پذیرایی و یک آشپزخانه)برای این پروژه فرضی، قصد ما انتخاب بین سه گزینه زیر می‌باشد:
- داکت اسپلیت اینورتردار 36000 BTU (2 دستگاه برای هر واحد)
- چیلر مرکزی و فن کوئل‌ها (یک چیلر مرکزی 35 تن برای کل ساختمان، 5 فن کوئل 300 cfm و 4 فن کوئل 400 cfm برای هر واحد)
- مینی چیلرها و فن کوئل‌ها (یک مینی چیلر 7.5 تن، 5 فن کوئل 300 cfm و 4 فن کوئل 400 cfm برای هر واحد)
قیمت آیتم‌های مختلف به شرح جدول زیر است:
| دستگاه | قیمت واحد (تومان) |
|---|---|
| داکت اسپلیت اینوتر دار 36000 | 80,000,000 |
| چیلر مرکزی 35 تن | 955,000,000 |
| مینی چیلر 7.5 تن | 400,000,000 |
| فن کوئل 300 cfm | 12,000,000 |
| فن کوئل 400 cfm | 13,000,000 |
بنابراین هزینه خرید این تجهیزات در سه حالت مختلف برای این ساختمان به شرح جدول زیر خواهد بود:
| حالت | قیمت واحد(تومان) |
|---|---|
| داکت اسپلیت‌ها | 2,240,000,000 |
| چیلر مرکزی 35 تن به همراه فن کوئل‌ها | 2,467,000,000 |
| مینی چیلرها به همراه فن کوئل‌ها | 7,140,000,000 |
همان‌طور که در جدول بالا مشاهده می‌کنیم هزینه خرید مینی چیلر حدودا 35 درصد بیشتر از دو گزینه دیگر است. در حالی که هزینه خرید چیلر مرکزی به همراه فن کوئل‌ها تقریبا برابر با داکت اسپلیت است.
ایراد بزرگ سیستم چیلر مرکزی این است که اگر به هر علتی خراب شود، تهویه کل ساختمان قطع خواهد شد. به همین دلیل برای پرهیز از بروز این مشکل، از مینی چیلر برای هر واحد استفاده می‌شود تا در صورت بروز مشکل برای هر دستگاه، صرفا سیستم تهویه مطبوع همان یک واحد قطع شود و مابقی واحدهای ساختمان به مشکل برخورد نکنند.
اما از سمت دیگر هزینه اولیه خرید تجهیزات در مینی چیلر بالاتر می‌باشد. هر چند از آنجایی که داکت اسپلیت برای نصب نیاز به کانال کشی و لوله مسی دارد، در نهایت هزینه نصب داکت اسپلیت و چیلر مرکزی تقربیا برابر خواهند شد.
یکی از محدودیت‌های داکت اسپلیت مربوط به ظرفیت آن می‌باشد، بنابراین برای واحدهای با متراژ بالا نیاز به نصب چند داکت اسپلیت داریم. همین موضوع باعث افزایش هزینه تامین دستگاه و کانال کشی آن می‌شود. بنابراین برای واحدهایی با متراژ بالا سیستم تهویه چیلر مرکزی و فن کوئل از نقطه نظر قیمت گزینه بهتری است.
عملکرد مستقل داکت اسپلیت نسبت به چیلر و مینی چیلر
برای مقایسه عملکرد داکت اسپلیت، چیلر و مینی چیلر باید ابتدا موارد زیر را در نظر بگیریم:
چیلر:
• سیستم چیلر به صورت مرکزی اجرا می‌شود و برای کل ساختمان تهویه مطبوع را فراهم می‌کند.
• به موتورخانه، فن کویل یا هوارسان و سیستم‌های لوله کشی گسترده نیاز دارد.
• از نظر عملکرد، مستقل نیست و نیاز است تا همه این اجزای مختلف برای خنک‌سازی کل ساختمان با هم کار کنند.
داکت اسپلیت:
• داکت اسپلیت یک سیستم تهویه مطبوع مستقل برای هر واحد یا منطقه خاص است.
• به موتورخانه، فن کویل یا هوارسان مجزا نیاز ندارد.
• یونیت داخلی و خارجی آن به صورت مجزا نصب شده و به طور مستقل برای هر فضا خنک‌سازی را انجام می‌دهد.
مینی چیلر:
• مینی چیلر شبیه چیلر عمل می‌کند، اما در مقیاس کوچکتر برای فضاهای محدودتر مانند آپارتمان‌ها یا واحدهای تجاری کوچک طراحی شده است.
• به فن کویل و سیستم لوله کشی نیاز دارد.
با توجه به توضیحات بالا می‌توان نتیجه گرفت که مینی چیلر نسبت به چیلر، عملکرد مستقل‌تری دارد. اما داکت اسپلیت به هیچ تجهیز جانبی دیگر نیاز ندارد و در مقایسه با چیلر و مینی چیلر کاملا مستقل عمل می‌کند.
صدای داکت اسپلیت بیشتر از چیلر و مینی چیلر
وجود فن بزرگ در یونیت داخلی داکت اسپلیت و همچنین کانال، باعث می‌شود صدای داکت اسپلیت نسبت به چیلر و مینی چیلر بیشتر باشد. البته با رعایت برخی نکات می‌توان صدای داکت اسپلیت را به حداقل رساند. از مهمترین این نکات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• انتخاب دستگاهی با ظرفیت مناسب: اگر ظرفیت دستگاه بیشتر یا کمتر از مقدار موردنیاز باشد، صدای تولیدی آن افزایش می‌یابد.
• نصب درست و اصولی داکت اسپلیت: هنگام نصب نکات استاندارد را رعایت کرده و از تراز بودن دستگاه اطمینان حاصل کنید.
• کانال کشی مناسب: با طراحی اصولی کانال و استفاده از کانال‌های فلکسیبل به جای کانال‌های گالوانیزه، می‌توان صدای داکت اسپلیت را تا حد زیادی کاهش داد.
• استفاده از پوشش‌های عایقی مناسب: از پوشش عایقی با کیفیت در بدنه دستگاه و کانال هوا استفاده کنید.
• استفاده از دیجی کنترلر: با کنترل دور موتور فن‌های خازن دائم، باعث می‌شود سرعت فن متناسب با دمای تنظیمی ترموستات تنظیم شود و صدای آن کاهش یابد.
• استفاده از بلوور فن‌های دور متغییر: این امکان را فراهم می‌کنند تا بتوان دور دستگاه را با توجه به دمای موردنیاز تنظیم نمود.
*فن کویل‌های کانالی پرفشار نیز صدای کارکرد بالایی دارند که با رعایت نکات بالا می‌توان سطح صدا را کاهش داد.
معمولا در ساختمان‌های دارای پشت بام مینی چیلر روی بام نصب می‌شود ولی درصورت نصب در تراس ممکن است ساکنین از صدای زیاد اذیت شوند به همین دلیل در پروژه‌های مسکونی بزرگ از چیلر مرکزی استفاده می‌شود.
تنوع ظرفیت بالاتر در چیلر نسبت به داکت اسپلیت
چیلرها به طور کلی طیف وسیع‌تری از ظرفیت‌ها را ارائه می‌کنند، از 5 تن تبرید تا صدها تن تبرید. این امر باعث می‌شود برای طیف گسترده‌ای از کاربردها، از جمله ساختمان‌های مسکونی کوچک تا ساختمان‌های تجاری بزرگ، مناسب مناسب باشند. در مقابل داکت اسپلیت‌ها معمولا در ظرفیت‌های کوچکتر، حداکثر تا 5 تن تبرید ارائه می‌شوند.
معمولا برای واحدهایی که کمتر از 10 تن تبرید نیاز دارند از مینی چیلرها استفاده می‌شود. اما اگر به بیش از 20 تن تبرید نیاز باشد، از چیلر بهره برده می‌شود.
مصرف برق چیلر و مینی چیلر کمتر از داکت اسپلیت
چیلرها و مینی چیلرها این قابلیت را دارند تا ظرفیت خود را با توجه به نیاز خنک‌کنندگی تنظیم کنند. یعنی در بسیاری از مواقع در هنگام کار چیلر، تمامی کمپرسورهای آن روشن نیستند. به همین دلیل در ساعاتی از روز که نیاز به حداکثر ظرفیت خنک‌کنندگی وجود ندارد، جریان مصرفی چیلر کاهش می‌یابد. اما داکت اسپلیت‌ها همواره با ظرفیت ثابت کار می‌کنند و فارغ از دمای تنظیمی در تمام ساعات کارکرد، حداکثر جریان مصرفی ممکن را می‌شکند. همین امر باعث می‌شود مصرف برق چیلر و مینی چیلر نسبت به داکت اسپلیت کمتر شود.
به طور کلی هزینه برق سیستم تهویه مبتنی بر چیلر و فن کویل 30 تا 40 درصد کمتر از هزینه برق سیستم تهویه مبتنی بر داکت اسپلیت است.
برای مثال، اگر یک مینی چیلر را با یک داکت اسپلیت ۵ تن مقایسه کنیم که هر دو تحت یک بار جریان مشابه کار می‌کنند، مینی چیلر به طور کلی بار کمتری مصرف می‌کند و در واقع کمتر روشن می‌باشد. دلیل این امر این است که آب نسبت به گاز مبرد ظرفیت بیشتری برای نگهداری سرما دارد.
مصرف برق در مینی چیلرها بستگی به نوع کمپرسور و ظرفیت برودتی دارد ولی در هر صورت از چیلر کمتر می‌باشد.
در ارتباط با مصرف آب ، مینی چیلرها با استفاده از آب حرارت را انتقال می‌دهند، اما مقدار آبی که مصرف می‌شود نسبت به حجم سرمایشی تولید شده نسبتاً کم است.در عوض داکت اسپلیت‌ها نیازی به مصرف آب ندارند، اما بازدهی پایین‌تر و مصرف انرژی بالاتری دارند که می‌تواند هزینه‌های جاری بیشتری داشته باشد.
کانال کشی نیاز داکت اسپلیت، لوله کشی نیاز چیلر
در داکت اسپلیت، یونیت داخلی باید به وسیله کانال به دریچه‌های هوا در هر اتاق متصل شود. نصب کانال پرهزینه است و گاهی اوقات نیاز به تغییرات ساختاری در ساختمان دارد. همچنین فارغ از هزینه، کانال‌کشی فضای قابل توجهی را اشغال می‌کند. این موضوع به خصوص در فضاهایی با سقف کوتاه می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
از سوی دیگر داکت اسپلیت به لوله کشی مسی برای اتصال یونیت داخلی و خارجی نیاز دارد. لوله مسی باید از طریق دیوارها یا سقف به بیرون هدایت شود. نصب لوله مسی پیچیده‌تر از لوله‌کشی آب به کار رفته مابین چیلر و فن کویل است.
چیلر از طریق فن کویل‌ها که در هر اتاق نصب می‌شوند، هوا را خنک می‌کند. هر کدام از فن کویل‌ها به طور مستقل به چیلر با لوله کشی آب سرد متصل می‌شوند. این امر باعث انعطاف‌پذیری بیشتر در چیدمان و عدم نیاز به کانال‌کشی‌های پر حجم می‌شود.
مینی چیلرها نیازی به لوله‌کشی و پمپاژ آب از موتورخانه ندارند، زیرا بسیاری از آنها فاقد هیت پمپ هستند و استفاده از برق برای گرمایش در آنها اقتصادی نیست. لوله‌کشی بسته به محل نصب (تراس یا پشت‌بام) انجام می‌شود و آب سرد توسط پمپ به فن کویل‌ها منتقل می‌شود. مینی چیلرها را می‌توان در هر نقطه‌ای از ساختمان نصب کرد و با فن کویل‌های مستقل، دمای هر بخش را جداگانه تنظیم کرد. این سیستم‌ها به ویژه در فصول پرمصرف، در مصرف آب و برق صرفه‌جویی می‌کنند.
در مجموع داکت اسپلیت‌ها به کانال‌کشی و لوله‌کشی مسی نیاز دارند، در حالی که چیلرها به هیچ کدام از اینها نیاز ندارند. کانال‌کشی داکت اسپلیت فضای قابل توجهی را اشغال می‌کند و پرهزینه است، در حالی که لوله‌کشی آب چیلرها به طور کلی ساده‌تر است.
تنظیم دمای مستقل هر اتاق با چیلر
اگر به دنبال سیستم تهویه‌ای هستید که به شما امکان کنترل دمای مجزا در هر اتاق را بدهد، پیشنهاد ما به شما این است که چیلر و فن کویل را انتخاب کنید. زیرا در داکت اسپلیت‌ها این قابلیت وجود ندارد که بتوان دمای هر اتاق را به صورت مستقل تنظیم نمود. دلیل این امر آن است که تمام یونیت‌های داخلی از طریق یک یونیت خارجی تغذیه می‌شوند. در نتیجه، شما فقط می‌توانید یک دما را برای کل واحد تنظیم کنید. اما در سیستم چیلر و فن کویل، اینطور نیست. هر فن کویل یک واحد مجزا است که به چیلر مرکزی متصل می‌شود. این امر به شما امکان می‌دهد تا دمای هر اتاق را به طور مستقل تنظیم کنید.
مقایسه کمپرسور و گاز مبرد در داکت اسپلیت و چیلر
در داکت اسپلیت‌ها عموما از کمپرسورهای روتاری استفاده می‌شود، اما در چیلرها با توجه به نیاز، طیف وسیعی از کمپرسورها مانند روتاری، اسکرال و پیستونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاز مبرد به کار رفته در داکت اسپلیت‌ها اغلب از نوع R410A یا R32 است. این گازها برای استفاده در مناطق گرمسیری ساخته نشده‌اند. اما مینی چیلرها و چیلرها از گاز مبرد R134A بهره می‌برند. این گاز کاملا سازگار با مناطق گرمسیری می‌باشد و باعث می‌شود چیلر بدون هیچ‌گونه مشکلی در این مناطق کار کند.
مقایسه گرمایش در چیلر با داکت اسپلیت
چیلرها دستگاه‌هایی هستند که برای خنک کردن ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. آنها به طور ذاتی قابلیت گرمایش ندارند. با این حال، می‌توان از آنها در کنار سیستم‌های گرمایشی دیگر مانند دیگ بخار و پکیج برای گرم کردن ساختمان استفاده کرد. در این حالت آب گرم مورد نیاز فن کویل‌ها از طریق دیگ بخار یا پکیج تامین می‌شود. اما از داکت اسپلیت‌ها می‌توان هم برای سرمایش و هم گرمایش استفاده کرد. در سیستم گرمایش داکت اسپیلت از کویل آبگرم استفاده می‌شود، که این کویل به پکیج یا موتورخانه متصل می‌شود تا بتواند منبعی برای گرمایش فراهم کند.