هواساز

هواساز دستگاهی برای تهویه مطبوع محیط ‌های مختلف است که برای تنظیم دما، کیفیت و رطوبت هوا استفاده می‌شود. این دستگاه دمای مورد نظر محیط را در کیفیت مطلوب ارائه داده و هم‌چنین رطوبت و حرارت لازم برای محیط را ایجاد می‌کند. هم‌چنین یکی از اجزای مهم سیستم تهویه مطبوع به‌شمار می‌رود و در ترکیب با بقیه دستگاه‌ها هم‌چون چیلر و بویلر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه ویژگی منحصر به فردی دارد که به وسیله آن فیلتراسیون را ایجاد کرده و کیفیت هوای لازم برای محیط را بالا می‌برد. این عملکرد به وسیله فیلترهای مختلف که در هواساز نصب شده صورت می‌گیرد و همین‌طور این دستگاه در قسمت توزیع هوا خدمات خود را ارائه می‌دهد.

هواساز به طور کلی به سه مدل معمولی، هایژنیک و هیت ریکاوری تقسیم می‌شود. اما تقسیم‌بندی این محصول به مسائل گسترده‌تری از جمله نوع فن، نوع موتور، نوع کویل و … مربوط می‌شود که آن‌ها را شرح می‌دهیم.

هواساز و مزایای آن

هواساز در بازدهی و مصرف انرژی با سایر سیستم‌های تهویه مطبوع تفاوت دارد و این مسئله به نوع طراحی و اجزایی که در آن به‌کار رفته مربوط می‌شود. هواساز شامل مزیت‌هایی است که برتری آن نسبت به باقی محصولات تهویه مطبوع را نشان می‌دهد.

• این محصول از هزینه مصرف انرژی کم‌تری برخوردار است زیرا قطعاتی مثل کمپرسور که برق زیادی مصرف می‌کند در این دستگاه تعبیه نشده است.
• هواساز این امکان را دارد که بدون نیاز به هیچ اپراتور خاص، قابلیت‌هایی مثل کنترل دما و رطوبت، افزایش و کاهش مقدار هوا را انجام دهد.
• تعبیه سیستم‌های هیت ریکاوری این امکان را به شما می‌دهد تا انرژی برگشتی را نیز بازیافت کنید. در برخی مواقع نیز به شکل خنک کنندگی آزاد سرمایش را ارائه می‌دهد که نتیجه آن کاهش مصرف انرژی خواهد بود.
• در هواساز امکان تولید در ابعاد مختلف وجود دارد و محدودیتی در طراحی آن اعمال نخواهد شد.
• هواساز از کیفیت هوای مناسبی برخوردار بوده و نصب و نگه‌داری آن و هم‌چنین تعمیر دشواری نخواهد داشت.

کاربرد هواساز

هواساز توانایی بالایی در کنترل دما و رطوبت مکان‌های مختلف داشته و به همین‌جهت این دستگاه را در اماکنی با متراژهای متفاوت هم‌چون مراکز صنعتی، مکان‌های آپارتمانی و مسکونی مورد استفاده قرار می‌دهند. هواساز در اماکن مهمی استفاده می‌شود که برخی از آن‌ها را شرح می‌دهیم:

• هواساز در مکان‌های عمومی: مجتمع تفریحی و فروشگاه

در مکان‌های عمومی از جمله فروشگاه و مراکز تفریحی به جهت آسایش و با در نظر گرفتن تعداد جمعیت که در یک مکان و زمان حضور دارند، دستگاه تهویه محیط باید به صورتی باشد که نیاز تمامی جمعیت را برطرف کند. از طرفی دستگاه تهویه مطبوع در این اماکن باید به نحوی باشد که از احساس سرما یا گرما بیش از حد نیاز جلوگیری کند. هم‌چنین دستگاهی مثل هواساز باید قابلیت این را داشته باشد که از بالا رفتن سطح دی اکسید کربن جلوگیری کرده و با تصفیه محیط، از شیوع آلرژی و انتشار بوی بد در محیط پیشگیری کند.

• هواساز در مکان‌های درمان و مراکز داروسازی

در مکان‌هایی هم‌چون داروخانه‌ها و مراکز دارویی که دمای محیط و فیلتراسیون دما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، هواساز یک گزینه مناسب برای استفاده در محیط به‌شمار می‌رود. زیرا نه تنها دارای ابعاد متفاوتی بوده و در حجم‌های مورد نیاز قابل تولید است، بلکه پتانسیل بالایی در پاک‌سازی هوا داشته و از قابلیت کنترل دما نیز برخوردار است. در این مکان‌ها به جهت نیاز بیماران به تنفس سالم و همین‌طور نیاز داروهای تولید شده به نگه‌داری در یک مکان با تهویه کاملا مطبوع، هواساز هایژنیک که دارای ساختار کنترل پیشرفته است به‌کار می‌رود که یک انتخاب بسیار مناسب محسوب می‌شود.

• هواساز در مراکز صنعتی

در محیط‌های صنعتی حفظ سلامت افراد بستگی به دمای متعادل محیط دارد و همین‌طور شرایط خط تولید نیز این نیاز را ایجاب می‌کند که تعادل رطوبت محیط حفظ شود. به همین جهت مسئولان در این مکان‌ها اگر بخواهند تمامی این نیاز‌ها را یک‌جا رفع کنند؛ به یک هواساز احتیاج خواهند داشت.

• مکان‌های مسکونی

مکان‌های مسکونی برای حفظ تعادل دما و تامین کیفیت مناسب برای افراد ساکن در ساختمان، احتیاج به یک سیستم تهویه مطبوع دارند که نه تنها از نظر انرژی به‌صرفه باشد، بلکه از نظر کیفیت نیز برای یک ساختمان و تعداد واحدهای آن کفایت کند. به همین جهت یک مدل از هواساز به نام مستقل و هواساز مرکزی وجود دارد که یک ابزار مناسب برای تهویه مطبوع چنین مکان‌هایی به‌شمار می‌رود.

انواع هواساز

با توجه به استفاده گسترده از هواساز، این محصولات با توجه به ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شود و اجزای آن نیز متفاوت خواهد بود.

تقسیم‌بندی این محصولات بر اساس مکان نصب و ظرفیت مورد نیاز صورت گرفته و در جهت استفاده برای مکان‌های مختلف مثل اماکن اداری، مسکونی و تجاری کاربرد دارند که از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه خواهد بود. هم‌چنین مدل‌های صنعتی این دستگاه نیز در مکان‌های صنعتی با متراژ بالا و ابعاد بزرگ استفاده می‌شود که ظرفیت آن به 50 هزار CFM نیز می‌رسد.

• هواساز عمودی و افقی

همانطور که اشاره شد تقسیم‌بندی هواساز بر اساس مدل تعبیه و نحوه طراحی آن صورت می‌گیرد. در این تقسیم‌بندی که هواساز در دو مدل افقی و عمودی تعریف شده است؛ هواساز عمودی ارتفاع بیش‌تری را شامل می‌شود اما فضای زیادی از محیط را اشغال نخواهد کرد. اما مدل افقی که یک مدل رایج از این محصولات به‌شمار می‌رود، فضای بیش‌تری را اشغال کرده و شامل ارتفاع کم‌تری می‌شود.

تفاوت این دو مدل از هواساز به همین جا ختم نخواهد شد و از بابت دریچه نیز باهم تفاوت دارند. در مدل افقی هواساز، دریچه ورودی و خروجی در مقابل هم تعبیه شده‌اند و هوای مورد نیاز از یک سمت وارد می‌شود از سمت دیگر خارج خواهد شد. از طرفی در مدل افقی این دریچه‌ها روی هم تعبیه شده‌اند که تمامی این تفاوت‌ها همیشگی نبوده و با توجه به نیاز کاربر؛ قابلیت تغییر دارند.

• هواساز مستقل

هواساز مستقل را هواساز کوچک نیز می‌نامند که این مدل ابعاد کوچکی داشته و در برخی مکان‌ها به منظور تفکیک هزینه واحدها استفاده می‌شود. این دستگاه مدل مستقل به دلیل ابعاد کوچک، قابلیت نصب روی پشت‌بام و بالکن را دارد و هم‌چنین تعبیه دشواری نخواهد داشت.

برای نام بردن دو مدل اصلی این دستگاه می‌توان به هواساز مستقل آپارتمانی تبخیری و هواساز مستقل آپارتمانی تراکمی اشاره کرد که مدل تبخیری هزینه کم‌تری را به همراه دارد.

هم‌چنین یک هواساز که دارای کمپرسور بوده و یک سیستم سرمایش نیز به همراه داشته باشد، به اسم پکیج پشت بامی شناخته می‌شود که این مدل بیش‌تر در مناطق گرمسیر مثل جنوب کشور استفاده می‌‎شود که از محبوبیت زیادی نیز برخوردار است.

نحوه عملکرد هواساز

برای توضیح بهتر عملکرد هواساز لازم است نحوه کار آن را به سه دسته‌بندی گرمایشی، سرمایشی و رطوبت‌زنی تقسیم کنیم.

• گرمایش هوارسان

به وسیله لوله‌های گرم هواساز، آب گرم و بخارداغ از بویلر منتقل می‌شود و داخل کویل گرمایشی جریان می‌گیرد. سپس فن هوای گرم را از طریق کانال‌ها به محیط انتقال می‌دهد.

• سرمایش هوارسان

هم‌چنین در قابلیت سرمایش هواساز مبرد و آب سرما از طریق چیلر که در انواع گوناگون از جمله چیلر تراکمی، چیلر جذبی و چیلر سانتریفیوژ قابل استفاده است، به وسیله لوله یا به شکل در داخل کویل سرد این دستگاه پخش می‌شود. سپس هوا از روی کویل رد شده و به وسیله فن و الکتروموتور و همین‌طور به واسطه فشار استاتیکی که ایجاد می‌شود، هوای مطبوع سرد را به محیط انتقال می‌دهد.

همین‌طور برای تنظیم رطوبت از مدل‌های مختلف رطوبت‌‌زن این دستگاه استفاده می‌شود که با توجه به مقدار دستور داده شده هوای محیط را مرطوب می‌کند.

انتخاب هواساز

برای انتخاب درست این دستگاه لازم است تا چند معیار را مورد بررسی قرار دهیم تا انتخاب ما در کنار توجه به منطقه سکونت و شرایط آب و هوایی آن، یک انتخاب کاملا درست باشد. در این قسمت کارشناسان ما مثل همیشه شما را یاری خواهند کرد اما جهت آگاهی از نحوه انتخاب، لازم است میزان حرارت ساختمان را بررسی کرده و بر اساس آن هواساز مناسب برای مکان خود را انتخاب نماییم.

انتخاب این دستگاه شامل دو مورد اساسی می‌شود که آن‌ها را در این قسمت مشاهده می‌کنید:

• دبی هوای مکان بر اساس CFM

در نحوه انتخاب هواساز برخی محاسبات مثل افت فشار فن، رطوبت مکان، ارتفاع مکان از سطح دریا و میزان سرعت انتقال هوا داخل هوارسان محاسبه می‌شود. با در نظرگرفتن این مسائل می‌توان دبی کل را محاسبه کرد و با توجه به این محاسبات می‌توانیم دستگاه مناسب برای مکان خود را انتخاب کنیم.

• بار حرارتی ساختمان

محاسبات برای انتخاب این دستگاه اغلب به‌وسیله یک نرم‌افزار صورت می‌گیرد و همین‌طور می‌توان از یک کارشناس تهویه مطبوع یاری گرفت و بار حرارتی مناسب مکان خود را محاسبه کرد. در انتخاب این دستگاه مناسب ظرفیت‌های کویل گرمایشی و سرمایشی را نیز در نظر می‌گیریم و از طرفی و باید توجه داشت که در مناطقی با رطوبت بالا، از هواساز با ظرفیت‌های بالاتر استفاده می‌شود.

نکات قابل ذکر برای هواساز

این دستگاه جدا از مزایا و ویژگی‌هایی که دارد شامل برخی نکات هم می‌شود که توجه به آن‌ها برای کاربران عزیز ضروری خواهد بود.

• دمای این دستگاه را نمی‌توان به صورت مستقل برای هر واحد از مکان تنظیم کرد. برای مثال یک اداره را در نظر بگیرید که کارکنان در هر اتاق نیاز به تنظیم دمای شخصی برای محیط کار خود داشته باشند. چنین قابلیتی در این دستگاه بر نمی‌آید زیرا این دستگاه تمامی مکان را باهم مورد تهویه قرار می‌دهد و برای برخوداری از این ویژگی، اداره نیاز به یک فن‌کویل خواهد داشت.

اما در برخی از موارد نیز، هواساز و فن کویل را باهم استفاده می‌کنند تا از مزیت‌های هرکدام به صورت ترکیبی برخوردار شوند.